Gebelikte Beslenme Rehberi

Gebelikte beslenme düzenin nitelikli bir şekilde oluşturulması anne ve bebeğin sağlığının korunmasında ve bebeğin sağlıklı gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle anne adayları gebelikte beslenme düzenlerini oluştururken tecrübeli bir doğum uzmanına başvurmaktadır.

Gebeliğin anahtar dönemlerindeki beslenme durumu erken gebelik için önemli risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Erişkin hayatındaki hipertansiyon, koroner, diyabet, ve kalp hastalığı gibi uzun dönem etkilerin bebek fetal programlama sonucu oluştuğu görülmektedir

Batı ülkelerinde bugünkü beslenme seviyelerine karşın anne karnındaki beslenme optimalin altındadır. Çünkü var olan gıdalar dengesizdir ve bunların fetüse taşınması plasentanın yapı ve fonksiyonundaki değişikliklere bağlı zorlaşmaktadır. Kanıtlar göstermektedir ki anne karnındaki bir hasar daha sonra düzenleyici mekanizmalar yaş, şişmanlık ve diğer etkiler kendi kendine devam eden ve ilerleyen fonksiyonel kaybı başlatana kadar bu durum uzun yıllar sürmektedir.

Yetersiz beslenme ve doğumda düşük ağırlık sonrasında çocukluk çağında hızlı gelişmeye bağlı yaşamın ilerleyen yıllarında kalp damar hastalıklarında artış ve tip2 diyabeti ortaya çıkabilir

• Gebelik döneminde günlük viatmin alımları dengeli olmalıdır.
• Gebelik beslenme programı şu şekilde sıralanabilir;
• Gebelik öncesinde beslenme riski olan kadınlara danışmanlık verilmeli
• Gebelik planlayan kadınlara günlük 400 mg. folat desteği verilmeli
• Nöral tüp defekti riski yüksek olan hastalara gebelik boyunca folat desteğine devam edilmeli ve doz 1200 mikrograma çıkarılmalıdır.
• Gebelik esnasında beslenme önerileri kişisel ihtiyaca göre yapmalı
• Demir eksikliğinin yaygın olduğu toplumlarda rutin demir desteği sağlanmalı
• A vitamininin aşırı kullanılması önlenmeli
• Yenidoğan hemorajik hastalığından korunmak için ve antiepileptik ilaç kullanan hastalara K vitamini verilmeli
• Büyük miktarlardaki kafein miktarı engellenmelidir. Doğum sonrasında ise yenidoğan hemorajik hastalığını engellemek için yeni doğana tek doz K vitamini yapılmalıdır.
• Gebeler kan şekeri düşüklüğüne duyarlıdırlar.
• Fizyolojik bir glukoz intoleransı mevcuttur.
• Uzun süreli açlıklara izin verilmemelidir.
• Karbonhidratlardan daha az, protein ağırlıklı bir diyet programı düzenlenmelidir.
• Yapay gıdalardan uzak durulmalı, mümkün olan en doğal yolla beslenilmelidir.
• Haftada 1 veya 2 defa balık, haftada en az 2 defa kırmızı et tüketimi gerçekleştirilmelidir.
• Sert kabuklu kuruyemişler, ceviz, badem, fındık folik asit ve omega3 açısından zengin gıdalardır.
• Yeşil yapraklı meyveler ve sebzeler mutlaka beslenme programına dahil edilmelidir.
• Günde 200-250 ml süt tüketilmeli, peynir tüketilmeli, diğer süt ürünleri de diyete eklenmelidir.
• Günde en az 8-10 bardak su tüketilmelidir. Adaçayı hariç bitki çayları tüketilebilir, rezene, ıhlamur ve papatya çayı tercih edilmelidir.

Gebelik bir hastalık değildir, bu nedenle gebe kadınlar ellerinde diyet listeleri ve kalori programları ile gezmemeli ancak hekimi gerekli görürse bir diyetisyenden danışmanlık almalıdırlar.

Gebelikte Tüketilmesi Gereken Yararlı Besinler

Gebelik döneminde gerek bebeğin gelişiminin sağlıklı bir şekilde tamamlanması gerekse de anne adayının sağlığının korunması adına beslenme düzenine maksimum düzeyde özen gösterilmelidir. Böylece anne karnındaki bebek sağlıklı bir doğum kilosu ile dünyaya gelmektedir. Aynı zamanda hamilelik döneminde anne adayının yaşadığı anemi, gebelik şekeri ya da tansiyon gibi ciddi problemlerin önlenmesinde yardımcı olmaktadır. Gebelik döneminde tüketilmesi gereken besinler şu şekilde sıralanabilmektedir;

- Lif, folik asit ve protein içermesi sebebi ile kepekli ekmek

- Protein ve kalsiyum içermesi sebebi ile balık

- Yağsız kırmızı et

- Yeşil yapraklı sebzeler

- Portakal ve diğer turunçgiller

Bu besinler sağlıklı bir gebelik sürecinde anne adayının ve anne karnındaki bebeğin ihtiyacı olan vitamin ve mineral desteğinin önemli bir kısmını sağlamaktadır. Bunlarla birlikte tüketilmemesi gereken zararlı besinler de mevcuttur. Bu besinler ise şu şekilde sıralanabilmektedir; 

- Paketlenmiş ve dondurulmuş gıdalar

- Şekerlemeler

- Gazlı ve şekerli içecekler

- Kızartma

- Kafein içeren içecekler